سامانه ارسال معاملات فصلی 169 یک پلتفرم آنلاین است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور راه اندازی شده و هدف آن، ساماندهی و تسهیل ارسال اطلاعات خرید و فروش مؤدیان مالیاتی می‌باشد. این سامانه بر اساس ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم ایجاد شده و به همین دلیل به سامانه معاملات فصلی 169 نیز معروف است.
سامانه ارسال معاملات فصلی (TTMS) یک سیستم جامع برای ثبت و گزارش تمامی معاملات خرید، فروش، واردات و صادرات اشخاص حقیقی و حقوقی است. اهمیت این سامانه از چند جنبه قابل بررسی است:
- شفافیت معاملات: ثبت معاملات در این سامانه به شفافیت بیشتر در اقتصاد کشور کمک می‌کند.
- مبارزه با فرار مالیاتی: از طریق ثبت منظم معاملات، امکان نظارت دقیق تر بر فعالیت‌های اقتصادی و کاهش فرار مالیاتی فراهم می‌شود.
- سهولت در محاسبات مالیاتی: اطلاعات ثبت شده در این سامانه، مبنای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده و همچنین مالیات عملکرد خواهد بود.
- دیجیتالی شدن فرآیندها: این سامانه گامی مهم در راستای الکترونیکی کردن خدمات مالیاتی است.
مشمولان ارسال گزارش معاملات فصلی
طبق ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص زیر موظف به ارسال فهرست معاملات خود از طریق سامانه معاملات فصلی 169 هستند:
- اشخاص حقوقی: تمامی شرکت‌ها و مؤسسات ثبت شده
- صاحبان مشاغل گروه اول: اشخاص حقیقی که طبق مقررات مربوطه، جزو مشاغل گروه اول محسوب می‌شوند.
- مشمولان نظام مالیات بر ارزش افزوده: کلیه اشخاص ثبت نام شده در نظام مالیات بر ارزش افزوده
مهلت قانونی ارسال گزارش معاملات فصلی
گزارش معاملات باید به صورت فصلی و در مهلت‌های زیر در سامانه ارسال معاملات فصلی ثبت شود:
- فصل بهار: تا پایان مرداد ماه
- فصل تابستان: تا پایان آبان ماه
- فصل پاییز: تا پایان بهمن ماه
- فصل زمستان: تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد
نکته مهم: عدم ارسال به موقع معاملات فصلی مشمول جرایم مالیاتی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: معافیت‌های ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم
اطلاعات مورد نیاز برای ثبت در سامانه
برای ارسال صحیح اطلاعات در سامانه ارسال معاملات فصلی 169، باید اطلاعات زیر را برای هر معامله آماده داشته باشید:
- اطلاعات هویتی طرف معامله: شامل کد ملی یا شناسه ملی
- شماره اقتصادی طرف معامله: در صورتی که طرف مقابل دارای شماره اقتصادی باشد
- مبلغ معامله: ارزش ریالی کالا یا خدمات مورد معامله
- مالیات بر ارزش افزوده: در صورت مشمول بودن معامله
- عوارض: مبلغ عوارض مربوط به معامله
- تاریخ معامله: تاریخ صدور فاکتور یا قرارداد
- شماره سریال فاکتور: شماره منحصر به فرد فاکتور یا قرارداد
نحوه ورود به سامانه ارسال معاملات فصلی خرید و فروش
ورود به سامانه معاملات فصلی نیازمند طی مراحلی است که در ادامه به صورت گام به گام توضیح داده می‌شود:
مرحله 1: مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی
برای ورود به سامانه معاملات فصلی، ابتدا باید به سایت رسمی سازمان امور مالیاتی به آدرس www.intamedia.ir مراجعه کنید.
نکته مهم: همیشه از آدرس رسمی استفاده کنید تا از امنیت اطلاعات خود اطمینان حاصل نمایید.
مرحله 2: انتخاب گزینه سامانه‌های الکترونیکی
پس از ورود به سایت، در منوی اصلی باید گزینه “سامانه‌های الکترونیکی” را انتخاب کنید.
مرحله 3: انتخاب سامانه معاملات فصلی
در صفحه سامانه‌های الکترونیکی، گزینه “سامانه ارسال معاملات فصلی” (TTMS) را انتخاب کنید.
مرحله 4: ورود اطلاعات کاربری
در صفحه ورود به سامانه معاملات فصلی، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
- شماره اقتصادی: شماره اقتصادی شرکت یا کسب‌وکار خود را وارد کنید
- کد ملی/شناسه ملی: کد ملی شخص حقیقی یا شناسه ملی شخص حقوقی
- کلمه عبور: رمز عبور تعیین شده برای سامانه
توجه: اگر برای اولین بار وارد سامانه می‌شوید، باید ابتدا در سامانه ثبت‌نام کنید.
مرحله 5: تأیید کد امنیتی
پس از وارد کردن اطلاعات کاربری، کد امنیتی نمایش داده شده را در محل مشخص شده وارد کنید و دکمه “ورود” را بزنید.
مشکلات رایج در ورود به سامانه و راه‌حل آن‌ها
برخی از مشکلات متداول هنگام ورود به سامانه معاملات فصلی و راه حل‌های آن‌ها عبارتند از:
1. فراموشی رمز عبور
اگر رمز عبور خود را فراموش کرده‌اید، می‌توانید از گزینه “فراموشی رمز عبور” در صفحه ورود استفاده کنید. برای بازیابی رمز، اطلاعات هویتی و یک ایمیل یا شماره تلفن همراه معتبر مورد نیاز است.
2. خطای عدم تطابق اطلاعات
اگر با خطای عدم تطابق اطلاعات مواجه شدید، از صحت شماره اقتصادی، کد/شناسه ملی و رمز عبور وارد شده مطمئن شوید.
3. مشکلات فنی و قطعی سامانه
گاهی ممکن است سامانه ارسال معاملات فصلی 169 به دلیل به روزرسانی یا مشکلات فنی در دسترس نباشد. در این موارد، در زمان دیگری مجددً تلاش کنید یا با پشتیبانی سازمان امور مالیاتی تماس بگیرید.
4. مشکل نمایش صفحات در مرورگر
برای عملکرد بهتر سامانه، توصیه می‌شود از مرورگرهای به‌روز مانند Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده کنید و حتما JavaScript مرورگر خود را فعال نمایید.
نحوه ارسال گزارش در سامانه ارائه معاملات فصلی
ارسال گزارش معاملات در سامانه معاملات فصلی 169 به دو روش امکان‌پذیر است: ورود دستی اطلاعات و ارسال فایل اکسل. در ادامه، هر دو روش به تفصیل توضیح داده می‌شود.
روش اول: ورود دستی اطلاعات معاملات
مرحله 1: انتخاب دوره مالیاتی
پس از ورود به سامانه معاملات فصلی، ابتدا باید دوره مالیاتی (فصل و سال) مورد نظر را انتخاب کنید.
مرحله 2: انتخاب نوع معامله
سپس نوع معامله را انتخاب کنید که شامل موارد خرید، فروش، واردات و صادرات است.
مرحله 3: ثبت اطلاعات معامله
برای هر معامله، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
- اطلاعات هویتی طرف معامله
- تاریخ فاکتور
- شماره فاکتور
- مبلغ معامله
- مالیات و عوارض (در صورت مشمول بودن)
مرحله 4: ثبت نهایی معامله
پس از وارد کردن تمامی اطلاعات، دکمه “ثبت” را بزنید تا معامله در سیستم ثبت شود.
مرحله 5: تکرار مراحل برای سایر معاملات
مراحل 3 و 4 را برای تمامی معاملات فصل مورد نظر تکرار کنید.
روش دوم: ارسال فایل اکسل (توصیه شده)
استفاده از فایل اکسل برای مؤدیانی که حجم معاملات بالایی دارند بسیار کاربردی است. این روش به ویژه با استفاده از نرم افزار حسابداری سپیدار بسیار ساده و کارآمد می‌شود.
مرحله 1: دریافت فرمت اکسل
ابتدا فرمت استاندارد فایل اکسل را از سامانه ارسال معاملات فصلی دانلود کنید.
مرحله 2: تکمیل فایل اکسل
فایل اکسل را با اطلاعات معاملات خود تکمیل کنید. اگر از نرم افزار حسابداری سپیدار استفاده می‌کنید، می‌توانید به راحتی گزارش معاملات فصلی را در فرمت مناسب استخراج کنید.
نکته مهم: نرم افزار حسابداری سپیدار که توسط شرکت ناربن ارائه می‌شود، قابلیت تهیه خودکار فایل معاملات فصلی را دارد و می‌تواند زمان زیادی را در این فرآیند صرفه جویی کند.
مرحله 3: بارگذاری فایل اکسل
در سامانه ارسال معاملات فصلی 169، به بخش “ارسال فایل” بروید و فایل اکسل تکمیل شده را بارگذاری کنید.
مرحله 4: بررسی خطاهای احتمالی
پس از بارگذاری، سیستم فایل را بررسی کرده و در صورت وجود خطا، گزارشی از خطاها نمایش می‌دهد. خطاها را اصلاح کرده و مجددا فایل را ارسال کنید.
مرحله 5: تأیید نهایی و ثبت اطلاعات
در صورت عدم وجود خطا، با زدن دکمه “تأیید نهایی”، اطلاعات معاملات شما در سامانه ثبت می‌شود.
نکات مهم در ارسال گزارش معاملات فصلی
- دقت در ورود اطلاعات: مطمئن شوید که تمامی اطلاعات به درستی وارد شده‌اند.
- رعایت مهلت قانونی: گزارش معاملات فصلی باید در مهلت قانونی تعیین شده ارسال شود.
- استفاده از نرم افزار مناسب: استفاده از نرم افزار حسابداری سپیدار ارائه شده توسط ناربن می‌تواند فرآیند تهیه و ارسال گزارش معاملات فصلی را بسیار ساده تر و کم‌خطاتر نماید.
- بررسی خلاصه گزارش: پس از ثبت اطلاعات، حتما خلاصه گزارش را بررسی کنید تا از صحت اطلاعات ارسالی مطمئن شوید.
مشاهده سوابق صورت معاملات فصلی
پس از ارسال معاملات، امکان مشاهده و بررسی سوابق معاملات ثبت شده در سامانه ارسال معاملات فصلی (TTMS) وجود دارد. شما می‌توانید با مراحل زیر این کار را انجام دهید:
مرحله 1: ورود به بخش گزارشات
پس از ورود به سامانه معاملات فصلی، وارد بخش “گزارشات” یا “مشاهده سوابق” شوید.
مرحله 2: انتخاب دوره مالیاتی
دوره مالیاتی (فصل و سال) مورد نظر برای مشاهده سوابق را انتخاب کنید.
مرحله 3: انتخاب نوع معامله
نوع معامله مورد نظر (خرید، فروش، واردات یا صادرات) را انتخاب کنید.
مرحله 4: مشاهده لیست معاملات
پس از اعمال فیلترهای مورد نظر، لیست معاملات ثبت شده نمایش داده می‌شود.
امکانات موجود در بخش سوابق معاملات
1. جستجوی پیشرفته: در این بخش می‌توانید با استفاده از فیلترهای مختلف مانند:
- شماره اقتصادی طرف معامله
- تاریخ معامله
- مبلغ معامله
- شماره فاکتور
به جستجوی معاملات خاص بپردازید.
2. مشاهده جزئیات هر معامله: با کلیک بر روی هر معامله، می‌توانید جزئیات کامل آن را مشاهده کنید.
3. اصلاح معاملات: در صورت مشاهده اشتباه در اطلاعات ثبت شده، می‌توانید معاملات را اصلاح کنید. البته این امکان تنها در مهلت قانونی ارسال معاملات میسر است.
4. حذف معاملات: در صورت نیاز، می‌توانید معاملات ثبت شده را حذف کنید. این امکان نیز تنها در مهلت قانونی ارسال معاملات امکان پذیر است.
5. دریافت خروجی: می‌توانید از معاملات ثبت شده خروجی Excel یا PDF تهیه کنید که برای بایگانی و مستندسازی بسیار مفید است.
اهمیت بررسی منظم سوابق معاملات
بررسی منظم سوابق معاملات ثبت شده در سامانه معاملات فصلی 169 به دلایل زیر حائز اهمیت است:
- شناسایی و اصلاح خطاها: با بررسی سوابق می‌توانید خطاهای احتمالی را شناسایی و اصلاح کنید.
- اطمینان از ثبت کامل معاملات: بررسی سوابق به شما اطمینان می‌دهد که تمامی معاملات به درستی ثبت شده‌اند.
- مقایسه با دفاتر داخلی: می‌توانید اطلاعات ثبت شده در سامانه را با دفاتر داخلی خود مقایسه کنید.
- آمادگی برای رسیدگی مالیاتی: در صورت رسیدگی مالیاتی، داشتن سوابق دقیق و کامل بسیار مفید خواهد بود.
مشکل ورود به سامانه معاملات فصلی
بسیاری از کاربران ممکن است هنگام ورود به سامانه معاملات فصلی با مشکلاتی مواجه شوند. در این بخش، رایج ترین مشکلات و راه حل‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
مشکلات فنی رایج و راه‌حل‌ها
1. خطای “نام کاربری یا کلمه عبور اشتباه است”
علت احتمالی:
- وارد کردن اطلاعات نادرست
- تغییر رمز عبور و فراموشی رمز جدید
- مشکل در کیبورد (حروف انگلیسی/فارسی)
راه‌حل‌ها:
- بررسی دقیق اطلاعات وارد شده
- استفاده از گزینه “فراموشی رمز عبور”
- بررسی زبان کیبورد
2. خطای “سرور در دسترس نیست”
علت احتمالی:
- مشکلات فنی در سرور سازمان امور مالیاتی
- به‌روزرسانی سامانه
- قطعی اینترنت یا مشکل در اتصال کاربر
راه‌حل‌ها:
- بررسی اتصال اینترنت
- امتحان در زمان دیگر
- تماس با پشتیبانی
3. مشکلات نمایش صفحات سامانه
علت احتمالی:
- عدم سازگاری مرورگر
- غیرفعال بودن JavaScript
- نصب نبودن نرم افزارهای مورد نیاز
راه‌حل‌ها:
- از مرورگرهای Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده کنید.
- مطمئن شوید که JavaScript در مرورگر شما فعال است.
- در صورت نیاز، نرمد افزارهای مورد نیاز مانند Adobe Acrobat Reader را نصب کنید.
4. خطای “کد امنیتی اشتباه است”
علت احتمالی:
- خواندن نادرست کد امنیتی
- تأخیر در ورود کد
راه‌حل‌ها:
- کد امنیتی را با دقت وارد کنید.
- در صورت مشکل در خواندن کد، از گزینه “کد جدید” استفاده کنید.
راهکارهای پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات ورود
- به‌روز نگه داشتن مرورگر
- هنگام کار با سامانه، از اتصال اینترنت پایدار و پرسرعت استفاده کنید.
- برای افزایش امنیت، رمز عبور خود را به صورت دوره‌ای تغییر دهید.
- رمز عبور خود را در محلی امن یادداشت کنید تا در صورت فراموشی، به آن دسترسی داشته باشید.
- استفاده از نرم افزارهای حسابداری مناسب: استفاده از نرم افزار حسابداری سپیدار می‌تواند بسیاری از مشکلات مرتبط با ورود و ارسال اطلاعات را برطرف کند.
