مطمئناً اگر شاغل باشید، اطلاعات کاملی در مورد حق سنوات و شرایط مربوط به آن دارید، اما اگر کار نمیکنید، شاید اصطلاح حق سنوات برایتان واژهای ناآشنا باشد که دوست دارید در مورد جزئیات و شرایط آن بیشتر بدانید.
در این مقاله از سایت ناربن قصد داریم که اطلاعات کاملی در مورد حق سنوات و قوانین مربوط به آن در اختیارتان قرار دهیم. با ما همراه باشید.
سنوات چیست؟
مطابق با تعریف قانون کار، پاداش پایان کار و یا همان حق سنوات مبلغی است که در پایان هر قرارداد یا سال کاری از سوی کارفرما به کارگران پرداخت میشود. حق سنوات مفهومی کاملاً متمایز با پایه سنوات دارد.
حقوق وزارت کار و قوانین کار صرفاً مربوط به پرداخت حقوق پایه نیست. برای اینکه از کارگران و نیروی انسانی حقوق بگیر زیر نظر وزارت کار حمایت شود، تسهیلاتی برای آنها در نظر گرفته شده که یکی از این موارد شامل حق سنوات است که به افراد زیر نظر وزارت کار پرداخت میشود.
بررسی قانون وزارت کار؛ جایگاه سنوات کجاست؟
مطابق با قانون کار تعیین شده در اصل ۲۴ مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس شورای اسلامی «در صورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یک سال یا بیشتر، به کار اشتغالداشته است برای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید.»
میزان سنوات چقدر است؟
شورای عالی وزارت کار معمولاً در روزهای پایانی هر سال میزان حقوق پایه و همچنین پایه سنوات را مشخص میکند. عددی که توسط شورای وزارت عالی کار مشخص میشود، مربوط به یک روز حق سنوات است که برای محاسبه مقدار ماهانه آن باید عدد مشخص شده را در تعداد روزهای ماه هر سال ضرب کرد.
آیا حق سنوات به کمتر از یک سال تعلق میگیرد؟
مطابق با اعلام قانون تبصره ۴ ماده ۷ قانون کار، «کارفرمایان موظف هستند به کارگران مدت موقت به نسبت کارکرد سنوات خدمت به مأخذ هر سال یک ماه به میزان آخرین مزد کارگر پرداخت کنند.»
بر طبق این آییننامه حق سنوات به کارگران با سابقه و همچنین کارگرانی که زیر یک سال سابقه کاری دارند، تعلق میگیرد. در واقع میزان پرداختی هر کارگر مطابق با این تبصره شامل حقوق اصلی علاوه بر حق سنوات میشود.
منظور از حقوق اصلی چیست؟
به طور کلی کسانی که در قسمت حسابداری هر شرکت مشغول به فعالیت هستند و یا مسئولیت کلیه امور حسابداری یا مالی را بر عهده دارند، وظیفه دارند که تمامی حق و حقوق کارگران و کارمندان را در پایان هر ماه به شکل کاملاً دقیق محاسبه کرده و شرح آن را در قالب یک فیش رسمی که فیش حقوقی نامیده میشود به کارگران ارائه دهند. البته از آنجایی که پرداخت حقوق پرسنل یکی از الزامات محاسبات مالیاتی است، اطلاعات فیش حقوقی کارگران در دفاتر حسابداری شرکت به صورت ماهانه ثبت میشود. منظور از حقوق اصلی همان مبلغ دستمزد و حقوق است که به ازای فعالیت پرسنل هر شرکت به آنها پرداخت میشود. در واقع کارفرمایان که به وسیله قرار داد کار افرادی را به کار گرفتهاند، باید برای جبران زحمات و وقت کارگران مبلغی را به عنوان حقوق و دستمزد به آنها پرداخت کنند. این تعریف برای حقوق هر فرد در اکثر کشورهای جهان مصداق دارد.
عوامل مؤثر بر حقوق و دستمزد کدامند؟
به منظور محاسبه حقوق هر فرد در پستهای مختلف، عوامل خارجی و داخلی زیادی بررسی میشوند. عوامل خارجی مثل، وضعیت جاری اقتصادی کشور، کمبود مهارتی خاص در صنعت و یا وفور آن و عوامل داخلی مثل مهارتهای شغلی، تجربه، سابقه کار و تجربه افراد، مدارک تحصیلی و همچنین پیچیدگیهای جایگاه شغلی و یا به عبارتی سختی کار و….
حق سنوات به چه کسانی تعلق نمیگیرد؟
مطمئناً شنیدهاید که میگویند کسانی که شرکت را ترک کنند و یا از کار خود استعفا دهند، مشمول دریافت حق سنوات نمیشوند. در تکذیب این جمله باید بگوییم که این گفته کاملاً اشتباه است و هر کارگر رسمی یا غیر رسمی مطابق با سابقه کاری مشمول دریافت حق سنوات میشود. در واقع باید این طور بیان کنیم که تمامی کارفرمایان موظف هستند که حق سنوات تمام کارمندان خود را پرداخت کنند و این یکی از الزامات قانون کار در هر شرکتی است.
حتی اگر کارگری استعفا دهد و یا محل کار خود را ترک کند، کارفرما باید مطابق با روزهایی که کارگر در شرکتش کار کرده، حق سنوات را محاسبه کرده و به او پرداخت نماید. البته قانون تعلق نگرفتن حق سنوات به کارگران در صورت ترک کار سالها قبل در وزارت کار قبل تصویب شده بود و هر کارگری که کار خود را رها میکرد مشمول دریافت حق سنوات نمیشد.
اما چندین سال است که این قانون از قوانین کار اداره کار حذف شده است و در حال حاضر چنین قانونی اصلاً وجود ندارد. در واقع یک کارفرما ملزم به پرداخت تمامی حق سنوات به کارگر خود بر اساس قوانین جدید وزارت کار است. البته این روزها تخلفی در اکثر شرکتها دیده میشود که بعضی از کارفرمایان به منظور عدم پرداخت حق سنوات در صورت ترک کار یا استعفا زمان نوشتن قرار داد با کارمندان خود همان ابتدا رضایت کارگر خود را مبنی بر پرداخت حق سنوات به طور کامل میگیرند.
درواقع امضای آنها را به واسطه رضایت و اعلام حق کامل خود (حقوق اصلی، سنوات و عیدی و…) زیر قرارداد کارشان می گیرند. یعنی کارگران بابت چیزی که حق مسلمشان است اعلام رضایت کرده و امضا میدهند که این خود گواه بر وجود تخلف در چنین قراردادهایی است. البته در صورت رؤیت چنین قراردادهایی و اثبات وجود آن، کارفرما از سوی وزارت کار و مراجع ذیربط جریمه و موظف به پرداخت کلیه حقوق کارگر میشود.
پایه سنوات چیست و چه تفاوتی با حق سنوات دارد؟
پایه سنوات مبلغی است که یا درآخر سال و یا به صورت ماهانه به کارگران پرداخت میشود، اما حق سنوات کمک هزینهای است که در پایان هر سال به کلیه کارمندان و کارگران رسمی و غیر رسمی به اندازه یک برابر دستمزد و حقوقشان تعلق میگیرد.
تفاوت عمده حق سنوات و پایه سنوات این است که پایه سنوات را کارگران و یا کارمندان به محض شروع به کار و نوشتن قرار داد در آخر سال و یا به طور ماهانه دریافت میکنند، اما حق سنوات صرفاً به کسانی تعلق میگیرد که قبلاً حداقل یک سال پایه سنوات را دریافت کرده باشند. در واقع میتوان چنین بیان کرد که دریافت پایه سنوات به مدت یک سال، پیش نیازی برای دریافت حق سنوات توسط کارگر یا کارمند است.
پایه سنوات چگونه محاسبه میشود؟
اگر سابقه کاری کارگر و یا کارمندی یک سال باشد، به منظور محاسبه پایه سنوات باید تعداد روزهای کاری را در پایه حقوق ضرب کند. معادله زیر برای محاسبه میزان سنوات در سال ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده است و سنوات ۱۴۰۱ در پایان سال اعلام میشود.
(تعداد روزهای کاری ماه×۴۶، ۶۶۶) به علاوه حقوق پایه ماهانه اعلامشده در سال جاری مساویست با حقوق ماهانه در سال دوم
میزان سنوات چقدر است؟
وزارت کار در پایان هر سال مبلغ حقوق پایه و همچنین پایه سنوات را مشخص میکند. عددی را که شورای وزارت کار اعلام میکند، میزان سنوات برای یک روز است و برای محاسبه روزانه آن باید از فرمول عنوان شده در پاراگراف قبل استفاده کرد و مبلغ اصلی میزان سنوات را به دست آورد.
منظور از مزایای مستمر و غیر مستمر چیست؟
هر فرد شاغل( کارمند یا کارگر) باید علاوه بر دریافت دستمزد ماهانه، مبلغی نقدی یا غیر نقدی را از کارفرما دریافت کند. این پرداختها و یا به عبارتی مزایاها به دو بخش مزایای مستمر و مزایای غیر مستمر تقسیم میشوند.
مزایا و یا پرداخت مستمر، مبلغی است که ماهانه به پرسنل اعم از کارگر یا کارمند اختصاص داده میشود و مزایای غیر مستمر، مزایایی است که به صورت مناسبتی و غیر مستمر و یا در صورت کارکرد خاص پرسنل به آنها پرداخت میشود. مزایای غیر مستمر ممکن است که در هر زمانی از سال و حتی به تعداد زیاد بر اساس کارکرد بالای پرسنل به آنها تعلق بگیرد.
البته مزایای مستمر غیر نقدی برای یک کارگر یا کارمند شامل موارد زیر میشود:
- استفاده پرسنل از مسکن (بدون اثاثیه با اثاثیه)
- استفاده از وسیله نقلیه واگذاری از طرف کارفرما و یا اهدای مزایای غیر نقدی مانند بن خواربار و بن تهیه کتاب و لباس و بن تفریح (بلیط شهربازی یا سینما و… ) و…..
مزایای مستمر نقدی برای یک کارمند و یا کارگر شامل موارد زیر میشود:
- سختی کار و یا محرومیت از تسهیلات زندگی
- محل خدمت
- حق ایاب و ذهاب فرد
- حق مقام
- حق اولاد
- حقوق اصلی
- مبلغ فوقالعاده جذب
- حق فنی
- حق کشیک
- حق جذب
- مزایای ارزی
- نوبت کاری
- فوقالعاده جذب
- کشیک
- جذب
- نوبت کاری
- مزایای ارزی
- فوقالعاده کسر صندوق و …
که تمامی این موارد به صورت مستمر به افراد حقوق بگیر تعلق میگیرد.
در صورت عدم پرداخت پایه سنوات چه باید کرد؟
در صورتی که هر مدیر و یا کارفرمایی حق سنوات را به کارگر پرداخت نکند، کارگر یا کارمند میتواند به اداره کار مراجعه کرده و از کارفرمای خود شکایت کند. بدین ترتیب میتواند تمامی مبلغ سنواتی را که طلب دارد از کارفرمای خود بگیرد.
سخن آخر در مورد حق سنوات
همانطور که در این مطالب از سایت…. در مورد حق سنوات بیان کردیم، حق سنوات یکی از الزامات پرداخت هر کارفرمایی در قانون کار است. تا قبل از سال ۹۲ مطابق با قانون کار تنها کارگران و کارمندان رسمی مشمول دریافت حق سنوات بودند، اما از سال ۹۲ به بعد مطابق با قانون مصوبه کار تمامی بنگاههای اقتصادی، شرکتها کارخانهها، کارگاهها و… موظف به پرداخت حق سنوات به تمامی کارگران و کارمندان غیر رسمی و رسمی خود هستند.
با استفاده از نرم افزار سپیدار میتوانید به راحتی به محاسبه حق سنوات کارمندان خود بپردازید. همچنین در صورتی که نیاز به مشاوره خدمات مالی دارید میتوانید با کارشناسان نامی حساب ناربن تماس بگیرید.
