بر اساس قوانین حاکم بر کشور و تعاون ملی، افراد در هر جایگاهی به طور سالانه بخشی از درآمد خود را باید صرف هزینه‌های اقتصادی کشور نمایند.
میزان مبلغ پرداختی کاملاً به میزان درآمد و ثروت فرد بستگی دارد. در واقع مشخص می‌کنند اگر میزان درآمد فرد از سقف فلان مبلغ بیشتر باشد باید این مبلغ را پرداخت نماید. بنابراین محاسبه مبلغ مالیات در کشور برای هر جایگاه متفاوت خواهد بود.
در واقع روش محاسبه مبلغ مالیات به دو حالت علی‌الرأس و خوداظهاری تقسیم می‌شود. نظام‌های مالیاتی کشور تمایل دارند شیوه محاسبات مالیات به روش خوداظهاری صورت گیرد. حال خوداظهاری یعنی چه؟ در ادامه با ما همراه باشید.
خوداظهاری چیست؟
از روش‌های ارائه اظهارنامه مالیاتی خود اظهاری مالیاتی است. در روش خود اظهاری مالیاتی مودیان (حقیقی و حقوقی) با ارائه مدارک لازم به سازمان امور مالیاتی در جهت محاسبه و پرداخت مالیات، اقدام می‌کنند.
روش خوداظهاری در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد. در ایران از سال ۱۳۸۱ طبق قانون مالیات مستقیم، از خود اظهاری مالیاتی، به عنوان روش جمع‌آوری اطلاعات برای محاسبه مالیات شرکت‌ها استفاده می‌شود. بر همین اساس، مودی بدون نیاز به مداخله ممیزان مالیاتی، اطلاعات مالی کسب‌وکار شامل، سود و زیان، بدهی و به طور کلی، تمام فعالیت‌‌های تجاری و اقتصادی خود را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌‌دهد.
تعریف سال مالیاتی و زمان ارائه اظهارنامه مالی سالیانه
شاید ندانید اما سال مالی و سال مالیاتی با یکدیگر فرق دارند. به اول فروردین تا آخر اسفند یعنی یک سال شمسی طبق ماده 155 قانون مالیات، سال مالیاتی گفته می‌شود. اما برخی از شرکت ها به دلایل گوناگون خودشان سال مالی را در اساسنامه مشخص می‌کنند و ممکن است سال مالی با سال مالیاتی مطابقت نداشته باشد.
در صورت عدم تطبیق سال مالی با سال مالیاتی، موعد تکمیل اظهارنامه آن شرکت بر حسب درآمد سال مالی محاسبه خواهد شد. در هر صورت مهلت تکمیل اظهارنامه مالیاتی در سازمان اقتصادی کشور، حداکثر تا پایان 31 تیرماه هر سال ادامه دارد.
تکمیل اظهارنامه مالیاتی به چه کسانی مربوط می‌شود؟
- تمام اشخاص حقیقی ایرانی که به منظور کسب درآمد در حال فعالیت هستند و دلیلی برای معافیت مالیات ندارند.
- اشخاص حقوقی فعال در ایران (کسانی که از پرداخت مالیات معاف نیستند)
- اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی که از ایران خارج شده‌اند و در کشورهای خارجه مشغول به فعالیت هستند.
- تمام اشخاص مقیم در کشورهای خارجه که منبع درآمدشان از ایران است.
- اشخاص غیر ایرانی که منبع درآمد و فعالیتشان در کشور ایران است.
تکمیل اظهارنامه مالیاتی برای چه کسانی الزامی نیست؟
- شهرداری و زیر شاخه های آن در 31 استان کشور
- سازمان‌های دولتی و نهادهای عمومی کشور
- وزارت‌خانه‌ها و موسسات داخل کشور
- عشایر، کارگران، صیادان و شرکت‌های تعاونی دانشجویی یا دانش‌آموزی
مراحل ثبت الکترونیکی اظهارنامه مالیاتی
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و الکترونیکی شدن امور در چند سال اخیر امکان ارائه اظهارنامه مالیاتی به صورت الکترونیکی برای اشخاص فراهم شد و دیگر نیازی به مراجعه حضوری نمی‌باشد. در ادامه روند ثبت‌نام الکترونیکی اظهارنامه را به شما خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
- پیش ثبت نام: در این مرحله با ارائه کد اقتصادی سیستم اطلاعات شرکت را بازرسی کرده و یک کد تایید به شماره موبایل شما ارسال خواهد کرد. پس از آن تاییدیه کد پستی انجام می‌شود.
- بررسی صحت اطلاعات: اطلاعات درج شده در مرحله قبل استعلام شده و پس از تایید صحت اطلاعات به مرحله بعد منتقل می‌شود. در صورت عدم صحیح بودن اطلاعات، به شماره موبایل درج شده پیامک ارسال خواهد شد.
- ارسال اطلاعات به منظور تکمیل اظهارنامه مالیاتی: چنانچه اطلاعات ارائه شده به سیستم صحیح باشد یک کد کاربری به همراه رمز به صورت پیامک ارسال خواهد شد.
- ثبت‌نام به روی الکترونیکی: در این مرحله با در دست داشتن کد کاربری و رمز عبور امکان ورود به سامانه فعال می‌شود. پس از ورود باید تمام اطلاعات را با دقت تکمیل نمایید
- اعتبار‌سنجی: تمام اطلاعات درج شده با اطلاعات فیزیکی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در صورت عدم تطبیق از طریق پیامک اعلام می‌شود. اما چنانچه تمامی اطلاعات درج شده از سوی سازمان تایید گردد، به مرحله 45 یعنی ارسال اظهارنامه منتقل می‌شوید.
عواقب عدم تکمیل و ارسال اظهارنامه سالیانه
همانطور که پیش‌تر گفته شد هر شخص حقیقی یا حقوقی باید نهایت تا آخر 31 تیرماه نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی اقدام نماید اما چنانچه فردی در تاریخ مقرر نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه اقدام نکند متحمل جریمه خواهد شد. در واقع سی درصد از مالیات مقرر شده به عنوان جریمه به کل مالیات افزوده خواهد شد و این مبلغ غیر قابل بخشش است.
توجه داشته باشید که هر موسسه و یا شرکت حتی در صورت عدم فعالیت موظف به ارسال اظهارنامه هستند. در واقع عدم فعالیت موسسه دلیل موجهی برای عدم تکمیل و ارسال اظهارنامه نخواهد بود.
نحوه ارسال اظهارنامه
در گذشته یعنی تا سال 1391 اشخاص حقیقی و حقوقی موظف بودند با مراجعه به مراکز مربوطه کاغذهای اظهارنامه را می‌خریدند و پس از تکمیل فرم مربوطه نسبت به ارسال آن اقدام می‌کردند. این روش مستلزم زمان و هزینه قابل توجه بود بنابراین با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی سازمان امور مالیاتی به منظوری تسریع فرآیند، امکان تکمیل و ارسال اظهارنامه به صورت اینترنتی را فراهم نمودند. اکنون کافی است با ورود به سامانه امور مالیاتی نسبت به ارسال اظهارنامه اقدام نمایید. شما می‌توانید با مراجعه به سایت www.tax.gov.ir و تکمیل دقیق اطلاعات خواسته شده از خدمات این سامانه بهره‌مند شوید.
علت پلمپ بودن دفاتر قانونی
پلمپ شدن دفاتر قانونی پیش از ثبت عملیات مالی الزامی است . در واقع تمام دفاتر قانونی ابتدا باید توسط بازرسان اداره ثبت بررسی شوند به طوری که تمام صفحات درون دفتر شمرده می‌شوند. نوشتن تعداد صفحات و امضا کردن در ابتدا و انتهای هر دفتر از جمله مهمات در وزارت دادگستری خواهد بود به همین دلیل از اهمیت فراوان برخوردار است. کسانی که مشمول پرداخت مالیات سالانه هستند باید در مورد تنظیم دفاتر قانونی اطلاعات داشته باشند زیرا مالیات هر موسسه و شرکت از طریق چنین دفاتری محاسبه می‌گردد.
جمع‌بندی
با توجه به اطلاعات بالا بهتر است در زمان مقرر نسبت به ارسال اظهارنامه الکترونیکی اقدام نمایید تا متحمل جریمه نشوید. لازم به ذکر است بدانید که پس از تکمیل اظهارنامه به مدت یک ماه امکان اصلاح مندرجات وجود دارد. در صورتی که نیاز به مشاوره دارید، مشاوران نامی حساب ناربن در کنار شما هستند تا اظهارنامه مالیاتی را به شکل صحیح تکمیل کنید. برای این منظور به صفحه خدمات مالی ناربن مراجعه نمایید.
