هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست؟ نکات مهم و کاربردی

به طورکلی هر واحد اقتصادی به منظور کسب درآمد متحمل هزینه‌هایی خواهد شد، از این رو اگر واحد اقتصادی درصدد کسب درآمد بیشتری باشد باید هزینه های بیشتری بپردازد. از آنجایی که که درآمد و هزینه دارای رابطه معکوسی هستند با افزایش هزینه، درآمد حاصله کاهش خواهد یافت. واحد های اقتصادی با آگاهی از این موضوع سعی دارند هزینه های خود را بیشتر از میزان واقعی نشان دهند که البته با توجه به حساسیت موضوع مالیات، ماموران مالیاتی مواردی را که باعث کاهش درآمد مؤدی و در نتیجه کاهش مالیات خواهند شد را با حساسیت بیشتری مورد رسیدگی قرار می دهند و بخشی از هزینه های انجام شده توسط مؤدیان را برگشت می دهند.

بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، کارشناسان تیم ناربن برخود لازم دانستند تا درباره هزینه های قابل قبول و غیر قابل قبول از منظر قانون مالیات های مستقیم مطالبی را در اختیار شما همراهان همیشگی سایت نامی حساب ناربن قرار دهند. با ما همراه باشید.

در این مقاله قصد داریم به تعریفی از هزینه های قابل قبول مالیاتی، لیست هزینه های قابل قبول مالیاتی، هزینه های غیر قابل قبول ازمنظر قانون مالیات های مستقیم و بررسی برخی از هزینه ها و اشاره به قابل قبول و یا غیر قابل قبول بودن هر یک از آنها، اشاره و به تعدادی از سوالات پر تکرار مشتریان نامی حساب ناربن در رابطه با این موضوع  بپردازیم، امید است  که مطالب ارائه شده مفید و کاربردی واقع شود.

هزینه قابل قبول مالیاتی چیست؟

با توجه به مطالبی که در مقدمه مبحث هزینه های قابل قبول مالیاتی اشاره کردیم دانستیم که واحد تجاری به منظور کسب درآمد بایستی متحمل هزینه هایی شود و با توجه به رابطه معکوس میان درآمد و هزینه بسیاری از کارفرمایان برای اینکه سود ناشی از فعالیت خود را کاهش دهند هزینه های مختلفی را می پردازند اما به این نکته توجهی ندارند که هزینه های انجام شده بایستی در راستای فعالیت شرکت باشد. ندانستن و رعایت نکردن این موضوع باعث پرداخت جرائمی از سوی مؤدی خواهد شد. از این رو اداره دارایی به منظور برطرف شدن ابهامات مؤدیان و جلوگیری از جرائمی مانند حساب سازی و… در مفاد مواد 147 و 148 قانون مالیات های مستقیم به این موضوع به روشنی پرداخته است.

هزینه های قابل قبول مالیاتی سال 1401:

هزینه به عنوان یک عنصر مهم در تشخیص درآمد مشمول مالیات و تعیین میزان مالیات به حساب می آید به عبارتی هر چه هزینه‌ی بیشتری توسط اداره دارایی به عنوان هزینه قابل قبول پذیرفته شود  منجر به این خواهد شد که مؤدی مالیات کمتری بپردازد.

از نظر قوانین مالیاتی، هزینه ها به دو دسته قابل قبول و غیر قابل قبول تقسیم می شوند.، قانونگذار در ماده  147 قانون مالیات های مستقیم تعریف جامعی از هزینه های قابل قبول مالیاتی ارائه نموده است براساس آن«هزينه‌هايي که در حدود متعارف متکي به مدارک بوده و منحصراً مربوط به تحصيل درآمد مؤسسه در دوره مالي مربوط با رعايت حد نصاب های مقرر باشد» به عنوان هزینه قابل قبول پذیرفته خواهد شد. در ادامه قصد داریم به طور مفصل به مواد 147 و 148 قانون مالیات مستقیم بپردازیم.

در تعریف قانونگذار از هزینه های قابل  قبول مالیاتی بر اساس ماده 147 چند نکته وجود دارد :

  نکته اول: در حد و حدود متعارف متکی به مدارک باشند، یعنی بتوانیم با ارائه مدارک درستی هزینه ها را ثابت نماییم.

نکته دوم: منحصرا مربوط به تحصیل درآمد موسسه باشد، یعنی هزینه های انجام شده بایستی برای بدست آوردن درآمد در  همان موسسه صرف شده باشد. 

نکته سوم: مربوط به همان سال مالی باشد که اظهارنامه برای آن ارسال نمودیم. 

نکته چهارم: حد نصاب های تعیین شده برای هزینه رعایت شوند، به عنوان مثال در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که  هزینه های فرهنگی، ورزشی و رفاهی پرداختی به کارکنان حداکثر تا میزان ده هزار ریال به ازای هر نفر به عنوان هزینه قابل قبول پذیرفته خواهد شد و مازاد بر آن پذیرفته نخواهد شد.

همچنین بر اساس تبصره 2 ماده مذکور” هزينه‌هاي مربوط به درآمدهايي که به موجب اين قانون از پرداخت ماليات معاف يا       مشمول ماليات با نرخ صفر بوده يا با نرخ مقطوع محاسبه مي‌شود، به‌عنوان هزينه‌هاي قابل قبول مالياتي شناخته نمي‌شوند “به  عبارتی اگر بخشی از درآمد های شرکت مشمول مالیات و بخشی دیگر معاف از مالیات باشد هزینه هایی که برای بدست آوردن درآمد های معاف از مالیات انجام می دهد جزء هزینه های قابل قبول نهستند و نمی توان این هزینه ها را از درآمد های مشمول مالیات کسر نمود.

بر اساس تبصره 3 ماده مذکور “پذيرش هزينه­هاي پرداختي قابل قبول مالياتي موضوع اين قانون که به شيوه تهاتري انجام نشود از مبلغ پنجاه ميليون (50,000,000) ريال به بالا منوط به پرداخت يا تسويه وجه آن از طريق سیستم بانکي خواهد بود.” به بیانی ساده تر پرداخت هزینه های بیشتر از 50،000،000 ریال باید از طریق سیستم بانکی صورت پذیرد.

لیست هزینه های قابل قبول مالیاتی:

بر اساس  مفاد ماده 148 قانون مالیات های مستقیم هزینه های قابل قبول مالیاتی به شرح ذیل هستند:

1)قیمت خرید کالای فروخته شده یا بهای تمام شده کالای فروش رفته

2)حقوق یا مزد پرداختنی و مزایای نقدی و غیر نقدی

3)حقوق پرداختی به بازنشستگان

4)پول پرداختی به سازمان تامین اجتماعی

5)سنوات پرداختی به کارکنان

6)هزینه اجاره محل یا اجاره ماشین آلات و ادوات

7)هزینه بابت تامین سوخت، آب، برق و مخابرات

8)هرگونه پول پرداختی بابت بیمه (از قبیل بیمه حوادث، آتش سوزی، بیمه وسایل نقلیه و ماشین آلات )

9)حق امتیاز های پرداختنی به سازمان هایی از قبیل شهرداری، وزارتخانه ها و گمرک و… بابت مالیات و عوارض

10)هزینه های تحقیقاتی، آزمایشی و آموزشی (از قبیل خرید کتاب، نشریات، لوح های فشرده و…)

11)هزینه هایی با به وجود آمدن خسارات وارده ایجاد می شود ( از قبیل سیل، آتش سوزی و…)

12)ذخیره مطالبات مشکوک الوصول

13)هزینه های جزئی که به عهده مستاجر است. مانند هزینه شارژ ساختمان

14)هزینه های ایاب و ذهاب، پذیرایی و انبارداری

15)حق الزحمه پرداختی بابت دلالی، حق الوکاله، حق المشاوره و…

16)سود و کارمزد بانکی

17)بهای ملزومات اداری و مصرفی

18)هزینه اکتشافات معادن

19)ضایعات متعارف تولید

20)استهلاک دارایی ثابت بر اساس ماده 149 قانون مالیات های مستقیم

21)حق سنوات یا مزایای پایان خدمت

22)هزینه های فرهنگی، ورزشی ،آموزشی و رفاهی موسسه برای کارکنان خود با حد نصاب ده هزار ریال برای هر کارگر

23)هزینه استهلاک ملزومات اداری که عمر مفید آنها کمتر از یک سال باشد.

24) هزینه خرید کتاب و سایر کالاهای فرهنگی و هنری برای کارکنان موسسه به میزان حداکثر پنج درصد معافیت موضوع ماده 84 قانون مالیات های مستقیم  به ازای هر نفر.

25)ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش یا گارانتی

بخشنامه هزینه های قابل قبول مالیاتی:

در این قسمت قصد داریم به تعدادی از بخشنامه های مرتبط با هزینه های قابل قبول مالیاتی بپردازیم.

1)به موجب بخشنامه شماره 210/17505 و با استناد به آیین نامه اجرایی تبصره 4 ماده 9 قانون حمایت  از حقوق معلولان تمامی کمک­ های پرداختی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به سازمان بهزیستی کشور، جهت احداث واحدهای مسکونی به استناد ماده ۱۴۷ قانون مالیات های مستقیم جزو هزینه­ های قابل قبول مالیاتی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات محسوب می­ گردد.

2)همچنین به موجب ماده 26 قانون حمایت از حقوق معلولان 100 % هزینه های اشخاص حقیقی یا حقوقی در راستای احداث، توسعه و تجهیز مراکز توانبخشی، حرفه آموزی و کارآفرینی و همچنین تامین مسکن مورد نیاز افراد دارای معلولیت با دریافت تاییدیه از سازمان مربوطه به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی پذیرفته خواهد شد.

3)بر اساس بخشنامه 92890 مورخ 13/09/1397 هرگونه کمک اشخاص حقیقی یا حقوقی در راستای احداث مساجد، مدارس علمیه و مصلا ها به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی تلقی می شود و اداره اوقاف و امور خیریه تنها مرجع تایید اسناد هزینه کمک اشخاص حقیقی یا حقوقی برای احداث مساجد است..

4)طبق بند (چ) ماده 7 برنامه ششم توسعه، هزینه هایی که اشخاص حقیقی یا حقوقی در راستای احداث، تکمیل و تجهیز فضا ها، اماکن، توسعه ورزش همگانی، در قالب کمک به وزارت ورزش و جوانان پرداخت می شود در صورتی که به تایید وزارت مذکور برسد به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی محسوب می گردد.

5)همچنین طبق بند (ج) ماده 63 برنامه ششم توسعه، هزینه هایی که اشخاص حقیقی یا حقوقی در راستای احداث، توسعه و تجهیز فضا های آموزش و پرورشی، کتابخانه ها، سالن های ورزشی وابسته به آموزش و پرورش انجام می شود در صورتیکه به  تأیید سازمان توسعه، نوسازی و تجهیز مدارس کشور برسد  به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می­ شود.

هزینه حقوق پرداختی:

  بر اساس جز ( ه ) بند 2 ماده 148 قانون مالیات های مستقیم، چنانچه تا میزان 3% از حقوق پرداختی بابت پس انداز کارکنان در نظر گرفته شود، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته خواهد شد، به بیانی ساده اگر مبلغی را بابت پس انداز کارکنان از حقوق آنها کسر نماییم و بر اساس آن به کارکنان  وام بدهیم تا 3% حقوق پرداختی به عنوان پس انداز به ازای هر نفر به عنوان هزینه های قابل قبول محسوب می شود.

حقوق پرداختی به بازنشستگان:

 بر اساس جزء ( ز) بند 2 ماده مذکور، پرداختی به بازنشستگان، حداکثر تا میزان یک دوازدهم میزان معافیت موضوع ماده 84 به عنوان هزینه های قابل قبول پذیرفته خواهد شد، به عنوان مثال معافیت موضوع ماده 84 در سال 1401 به میزان 56،000،000 ریال تعیین شده است اگر در سال  1401مبلغی را به عنوان پاداش  به بازنشستگان پرداخت نمایید به میزان حداکثر یک دوازدهم  56،000،000 ریال به ازای هر نفر به عنوان هزینه قابل قبول پذیرفته  خواهد شد.

سود و کارمزد و جرائم بانکی:

نکته مهم در در رابطه با سود و کارمزد و جرائم بانکی این است که بانک ذینفع باید دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی باشد و صرفا داشتن مجوز تاسیس کفایت نمی کند.

ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش یا گارانتی:

اگر شرکت محصول خود را گارانتی نماید اداره دارایی گارانتی را به عنوان هزینه قابل قبول خواهد پذیرفت با این کار شرکت می تواند هم فروش خود را افزایش داده و هم  با افزایش هزینه های خود مالیات پرداختی را کاهش دهد.

زیان قابل قبول مالیاتی یا هزینه خسارت وارده چیست؟

بعضی از هزینه ها با به وجود آمدن خسارات وارده بعد از حوادثی مانند سیل، آتش سوزی و… پرداخت می شود، که باید حائز این شرائط باشد به عنوان مثال بعد از سیل، ممکن است به ساختمان شرکت یا کارخانه خسارتی وارد شود و نیاز به آواربرداری به وسیله دستگاه لودر و امثالهم باشد این نوع از هزینه ها در صورتی که دارای شرایط ذیل باشد از منظر قانون مالیات های مستقیم و ماده 148 جزء هزینه های قابل قبول است. :

1)مربوط به فعالیت و دارایی موسسه باشد

2)وجود خسارت محقق باشد

3)موضوع و میزان آن محقق باشد

4)جبران خسارت به عهده ی سازمان دیگری از قبیل دولت و بیمه نباشد

آیا هزینه ماموریت قابل قبول است؟

طبق تصویب‌نامه 38929ت/3286 هیئت وزیران در مورخ 19/01/87،  حد نصاب هزینه ماموریت یا مسافرت به خارج از کشور، روزانه مبلغ 2،000،000 ریال تعیین شده که برای شرکت های تولیدی هر سال معادل 6 ماه  ( به میزان 36میلیون تومان )، برای شرکت های غیر تولیدی معادل 2 ماه (12 میلیون تومان )و برای اشخاص حقیقی معادل 1 ماه (به میزان 6 میلیون تومان ) است که می بایست در دفاتر ثبت شده باشد و مازاد مخارج انجام شده جزء هزینه های قابل قبول ناست..

آیا پاداش به اعضای  هیئت مدیره جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی است؟

 بر اساس دادنامه شماره 1439 مورخ 28/11/1399  پاداش هیأت مدیره مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها نمی‌تواند در زمره هزینه‌های قابل قبول مالیاتی قرار گیرد برای مطلع شدن از متن کامل دادنامه اینجا کلیک نمایید.

آیا هزینه تبلیغات جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی است؟

در جواب این سوال باید گفت بله، هزینه های تبلیغاتی جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی محسوب می شود در صورتی که دارای شرایط ذیل باشد :

1)مرتبط با فعالیت موسسه باشد، به عبارتی شما بابت معرفی محصولات و به قصد افزایش فروش و رقابت با رقبا هزینه ای را بابت تبلیغات بپردازید.

2)داشتن اسناد و مدارک کافی به منظور اثبات هزینه تبلیغات

3)هزینه پرداختی بابت تبلیغات و بازاریابی شما ارتباط معقول و منطقی با سایر هزینه ها و درآمد شرکت داشته باشد و اینگونه نباشد بخش زیادی از هزینه های شرکت به هزینه بازاریابی و تبلیغات اختصاص یابد. 

هزینه تحقیقاتی در چه صورت جزء هزینه های مورد قبول مالیاتی واقع می شود؟

هزینه های تحقیقاتی با داشتن این شرایط جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی قرار می گیرد :

1)مربوط به فعالیت موسسه باشد.

2)فهرستی از طرح های تحقیقاتی تهیه شود و به اداره امور مالیاتی ارسال شود.

3)اسناد و مدارک کافی جهت اثبات هزینه ها وجود داشته باشد.     

استهلاک در ماده 149 قانون مالیات مستقیم:

قانونگذار در ماده 149 قانون مالیات های مستقیم اینگونه بیان نموده است که آن بخش از دارایی های استهلاک پذیر که با گذشت زمان و بکارگیری ارزش آنها کاهش می یابد و همچنین هزینه تاسیس در سال اول تاسیس قابل استهلاک هستند و هزینه استهلاک آن ها جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی محسوب می گردد. سازمان امور مالیاتی جداول استهلاک دارایی و نحوه ی اجرای آن را با رعایت استاندارد های حسابداری تهیه و در اختیار مؤدیان قرارداده برای مشاهده جداول استهلاک دارایی ها اینجا کلیک نمایید.

هزینه های غیر قابل قبول مالیاتی چه مواردی هستند؟

1)پاداش به اعضای هیئت مدیره

2)کاهش ارزش دارایی ها

3)هزینه های مرتبط به دارایی که مالکیت آن متعلق به واحد رسیدگی نیست.

4)عوارض و مالیات بر ارزش افزوده مخارج مرتبط با درآمد های غیر معاف

5)هزینه مرخصی در صورتیکه پرداخت نشده باشد.

6)ضایعات غیر متعارف

7)هزینه های بالاتر از حد نصاب تعیین شده

8)هزینه های نا مربوط به فعالیت شرکت ها

9) )هزینه مربوط به تعمیر اساسی دارایی قابل استهلاک

نکته: در خصوص هزینه های مربوط به تعمیر دارایی های قابل استهلاک چنانچه تعمیرات اساسی بر روی دارایی قابل استهلاک صورت پذیرد که دارای یکی از این شرایط باشد هزینه تعمیر و نگهداری جزء هزینه های غیر قابل قبول محسوب می شود :

1)باعث افزایش تولید گردد

2)باعث افزایش کیفیت محصول گردد

3)عمر مفید دارایی را بالا ببرد

 بر اساس ماده 149 قانون مالیات های مستقیم، مخارج ناشی از تعمیرات اساسی به ارزش دفتری دارایی مربوطه اضافه می شودو در طول دوره های آتی مورد استفاده، مستهلک می گردد.

ناربن چگونه به شرکت ها در پیشگیری از جرائم مالیاتی کمک می کند؟

با توجه به اهمیت موضوع مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی دارای کسب و کار، واحد مالیاتی قلب تپنده یک واحد تجاری است. که با رسیدگی دقیق و تخصصی به امور مربوط به مالیات می تواند از جرائم مالیاتی جلوگیری نماید، شرکت نامی حساب ناربن با بهره گیری از افرادی متخصص در این حوزه با انجام اقداماتی از جمله تشکیل پرونده، تحریر دفاتر، تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی، مشاوره مالی و مالیاتی و… از بروز جرائم مالیاتی جلوگیری کرده و آسایش خاطر را برای شما به ارمغان می آورد.

جمع بندی:

در این مقاله مقدمه ای را در رابطه با هزینه های قبول مالیاتی بیان نمودیم، سپس  به مفهوم هزینه های قابل قبول مالیاتی، لیست هزینه های قابل قبول، تعدادی از بخشنامه های مرتبط با هزینه های قابل قبول، و همچنین هزینه های غیر قابل قبول از منظر قانون و در نهایت به تعدادی از سوال های مرتبط با این حوزه پرداختیم اما سوالی که از شما همراهان همیشگی سایت نامی حساب ناربن داریم این است که:

آیا منبع پرداخت هزینه های قابل قبول مالیاتی برای اداره دارایی مهم است؟

لطفا پاسخ این سوال را برای ما ارسال بفرمایید، امیدواریم که مطالب ارائه شده در این مقاله برای شما دوستان مفید و کاربردی واقع شود.