مالیات به عنوان یکی از منابع تامین هزینه های دولت برای اداره کشور از قبیل تامین امنیت ، بهداشت ، آموزش ، هزینه های درمانی ، ایجاد اشتغال و … می باشد ، مالیات بر دارایی یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد . مالیات بر دارایی یا مالیات بر ثروت به مالیاتی گفته می شود که مبنای محاسبه آن دارایی و ثروت اشخاص می باشد مالیات بر دارایی به هر چیزی که شخص قبلا آن را تحصیل نموده یا از طریق ارث به وی رسیده تعلق می گیرد . بر اساس بند 1 ماده 1 قانون مالیات مستقیم کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به هر گونه اموال و املاکی که در داخل کشور داشته باشند برابر مقررات مشمول پرداخت مالیات می شوند ما در این مقاله سعی کرده ایم به این موارد اشاره کنیم ، در این مقاله ابتدا به تعریف مالیات بر دارایی پرداختیم سپس به انواع مالیات بر دارایی اشاره نمودیم ، به مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر و نکات آن پرداختیم ، در مورد نحوه ی محاسبه مالیات بر دارایی ، مالیات بر دارایی خودرو ، مالیات بر دارایی املاک ، مالیات بر خانه های خالی مطالبی را ارائه نمودیم همچنین به تعدادی از سوالاتی که در حوزه ی مالیات بر دارایی مشتریان با تیم ناربن در میان گذاشتند می پردازیم تا پایان با ما همراه باشد .
- مالیات بر دارایی چیست؟
در ایران مالیات به دو دسته مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم تقسیم می شود ، مالیات بر دارایی یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد و به دارایی و ثروت افراد جامعه تعلق می گیرد هدف از دریافت این نوع مالیات توسط دولت علاوه بر تامین مخارج خود ، کاهش فاصله طبقاتی بین دهک های مختلف جامعه می باشد و از طرف دیگر گاهی دولت به منظور تنظیم بازار هایی از قبیل املاک و خودرو اقدام به وضع مالیات می نماید .
مالیات بر دارایی همچنین به نام های مالیات بر سرمایه ، مالیات بر ثروت و مالیات بر سهام نیز شناخته می شود و اگر مجموع دارایی های افراد اعم از وجه نقد ، اوراق قرضه ، سپرده های بانکی ، املاک و مستغلات ، اتومبیل های شخصی و … از حد معینی فرا تر رود شخص موظف است مالیات آن را پرداخت نماید .
- انواع مالیات بر دارایی :
در سال 1366 قانونی به تصویب رسید و طی آن مالیات بر دارایی شامل 5 گروه بود :
1)مالیات سالانه املاک
2)مالیات خانه های خالی
3)مالیات اراضی بایر
4)مالیات حق تمبر
5)مالیات بر ارث
اما در سال 1380 قانون مالیاتی کشور دستخوش تغییراتی شد و منجر به حذف 3 مورد اول از انواع مالیات بر دارایی گردید و در حال حاضر مالیات بر دارایی شامل مالیات بر ارث و مالیات بر حق تمبر می باشد . البته ذکر این نکته الزامی است که درست است که قانون مالیات سالانه املاک حذف گردیده است اما در حال حاضر به شکل دیگری در قانون مالیاتی کشور وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت .
- مالیات بر ارث چیست؟
یکی از انواع مالیات بر دارایی مالیات بر ارث می باشد که قانون آن در سال 1316 به تصویب رسید اما این قانون بار ها دستخوش تغییراتی گردید تا اینکه در سال 1394 در قانون مالیات های مستقیم توسط مجلس اصلاح و از ابتدای سال 1395 اجرایی گردد .در مورد تفاوت قانون قبل از سال 1395 و بعد از آن می توان اینگونه بیان کرد که در قانون قبل از سال 95 دو عامل در تعیین مالیات نقش داشتند که شامل ترکه (منظور هر نوع مالی که از متوفی باقیمانده ) و تعداد وراث بوده است به اینصورت که ابتدا اموال متوفی ارزش گذاری شده و سپس دیون و تعهدات متوفی از آن کسر و در مرحله بعد اگر مشمول معافیت های مالیاتی بوده از آن کسر شده تا در نهایت میزان مالیات هر ورثه تعیین گردد .
اما بعد از سال 95 مالیات بر ارث به گونه دیگری محاسبه می شود و آن هم به اینصورت می باشد که ابتدا اموال متوفی دسته بندی خواهد شد سپس بر اساس گروه مربوطه مالیات آن تعیین خواهد شد .
- به چه اموالی مالیات بر ارث تعلق می گیرد؟
بر اساس ماده 17 قانون مالیات مستقیم مالیات برارث به این اموال تعلق می گیرد :
1)سود سپرده بانکی ، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار و سود آنها
2)انواع وسایل نقلیه اعم از موتوری ، دریایی و هوایی
3)املاک نظیر ملک مسکونی ، مغازه و …
4)سود سهام و سهم الشرکه و حق انتقال آنها
- چه اموالی معاف از مالیات بر ارث می باشند؟
بر اساس ماده 24 قانون جدید مالیات های مستقیم این موارد معاف از مالیات بر ارث می باشند :
1)وجوه بازنشستگی و مزایای پایان خدمت
2)بیمه های عمر و زندگی
3)اثاث محل سکونت متوفی
4) اموالی که برای سازمان ها و مؤسسات دولتی از قبیل شهرداری ها ، بیمارستان ها و سایر دستگاه هایی که بودجه آنها توسط دولت تامین می شود مورد وقف قرار گیرد ، در صورتی که به تایید سازمان ها و موسسات مذکور برسد .
- مالیات بر ارث چقدر است؟
با توجه به تعریفی که از قانون مالیات بر ارث اشاره نمودیم میزان مالیات بر ارث بر اساس قوانین جدید به طبقه ای بستگی دارد که وارث در آن قرار دارند. بر اساس ماده 17 قانون مالیات های مستقیم کمترین نرخ مالیات بر ارث مربوط به طبقه اول می باشد در حالیکه این نرخ برای طبقات دوم و سوم به ترتیب دو و چهار برابر می باشد ، این طبقات به اینصورت می باشند :
1)پدر ، مادر ، زن ، شوهر ، اولاد و اولاد آنها
2)اجداد ، برادر ، خواهر و اولاد آنها
3)عمه ، عمو ، دایی ، خاله و اولاد آنها
- مالیات بر ارث چگونه محاسبه می شود ؟
مالیات بر ارث املاک مسکونی ، باغ ، زمین تجاری و اراضی بایر برای گروه اول به میزان 7.5 % ارزش معاملاتی ملک محاسبه خواهد شد ، همچنین نرخ مالیات املاک تجاری برای گروه اول به میزان 3% ارزش روز خواهد بود در جدول زیر نرخ مالیات بر ارث سایر دارایی ها را با توجه به طبقه بندی مقرر شده در قانون جدید می توانید مشاهده کنید .
- جرائم فرار از پرداخت مالیات بر ارث :
پرداخت مالیات بر ارث توسط وراث اجباری بوده و در صورت عدم پرداخت مالیات ، جرایمی را برای وراث به دنبال خواهد داشت که از مهمترین آنها می توان به عدم انجام انتقال دارایی به ورثه اشاره نمود به بیان دیگر تا زمانی که وراث مالیات بر ارث را پرداخت ننمایند نمی توانند صاحب دارایی متوفی گردند . علاوه بر این وراث حداکثر تا ا سال از تاریخ فوت متوفی فرصت دارند تا به اداره امور مالیاتی محل سکونت شخص فوت شده مراجعه نمایند و اظهارنامه مالیات بر ارث را تقدیم نمایند در غیر اینصورت جریمه ای معادل 10 % مالیات متعلقه به عنوان جریمه مالیات بر ارث از وراث دریافت خواهد شد همچنین در صورتیکه وراث در طی مدت تعیین شده در قانون (شش ماه ) برای پرداخت مالیات بر ارث به اداره امور مالیاتی مراجعه ننمایند به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت به میزان 2.5 % مالیات به عنوان جریمه دیرکرد پرداخت مالیات بر ارث از وراث دریافت خواهد شد .
- مالیات بر حق تمبر چیست ؟
یکی دیگر از انواع مالیات بر دارایی مالیات بر حق تمبر می باشد که قانونگذار طی مفاد مواد 44 تا 51 قانون مالیات های مستقیم به روشنی در مورد این نوع مالیات توضیح می دهد که شامل این موارد می باشد :
1)دریافت مبلغ 200 ریال حق تمبر از هر برگ چک توسط بانکها ( ماده 44 ق.م.م)
2)دریافت مبلغی به میزان 3 در هزار برای حق تمبر اوراقی مانند سفته و برات .(ماده 45 ق.م.م)
3)دریافت مبلغی معادل 5،000 ریال حق تمبر از هرگونه اسناد تجاری که قابل انتقال بوده مانند بیمه مال التجاره و بارنامه های دریایی و هوایی .( ماده 46 ق.م.م)
4)دریافت مبلغی معادل 10،000 ریال به عنوان حق تمبر از تمامی قرارداد ها و اسنادی که بین بانکها و مشتریان مبادله می شود و در صورتیکه در دفاتر ثبت نشده باشد .(ماده 47 ق.م.م)
- 5)دریافت مبلغی معادل 2،000ریال به عنوان حق تمبر به ازای هر سهم بر اساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه .(ماده 48 ق.م.م)
- جریمه عدم پرداخت مالیات حق تمبر :
براساس ماده 52 ق.م.م در صورت هر گونه تخلف نسبت به مقررات فوق الذکر متخلف علاوه بر پرداخت حق تمبر می بایست معادل 2 برابر آن را به عنوان جریمه پرداخت نماید .
- مالیات بر دارایی خودرو چیست؟
مالیات بر خودرو های یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد ، که قانونگذار طی قانون بودجه سال 1400 که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید ، کلیه مالکان خودرو هایی که ارزش آن بیش از 1.5 میلیارد تومان باشد را مکلف نموده تا نسبت به پرداخت مالیات سالانه خودرو خود اقدام نمایند ، بنابراین کلیه مالکان خودرو اعم از حقیقی و حقوقی که دارای خودرو سواری و وانت دو کابین به نام خود باشند و در صورتی که ارزش خودرو آنها بیش از 1.5 میلیارد تومان باشد مکلف به پرداخت مالیات می باشند در غیر اینصورت مشمول پرداخت جریمه خواهند شد .
ذکر این نکته الزامی است که در صورتی که مالکان خودرو هایی با شرایط فوق مالیات آن را نپردازند قادر به نقل و انتقال خودرو نخواهند بود و نمی توانند آن را بفروشند یا اجاره دهند . نکته ی دیگر در رابطه با مالیات خودرو این می باشد که صرفا اخذ مالیات خودرو ، به خودرو های لوکس و میلیاردی ختم نمی شود بلکه اگر شخصی دارای چند خودروی معمولی باشد که ارزش آنها بیش از یک میلیارد تومان باشد مشمول پرداخت مالیات خودرو می باشد بنابراین مالیات خودرو فقط شامل خودرو های خارجی نمی باشد و خودرو های داخلی هم شامل حال آن می شود .
- مالیات خودرو چگونه محاسبه می شود ؟
بر اساس بند (ش) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1400 نحوه ی محاسبه مالیات خودرو بر اساس ارزش روز آنها به اینصورت خواهد بود :
- تا مبلغ 10،000،000،000 ریال معاف از مالیات می باشد .
- تا مبلغ 15،000،000،000 ریال نسبت به مازاد 10،000،000،000 ریال مشمول 1% مالیات می باشد .
- تا مبلغ 30،000،000،000 نسبت به مازاد 15،000،000،000 ریال مشمول 2% مالیات می باشد .
- تا مبلغ 45،000،000،000 ریال نسبت به مازاد 30،000،000،000 ریال مشمول 3% مالیات می باشد .
- نسبت به مازاد 45،000،000،000 ریال مشمول 4% مالیات می باشد .
به عنوان مثال اگر ارزش روز خودروی تحت مالکیت فردی 42،000،000،00 ریال باشد با توجه به قانون فوق الذکر مالیات خودرو به اینصورت محاسبه می شود :
12،000،000،000=42،000،000،000-30،000،000،000
360،000،000=3% *12،000،000،000
بنابراین این شخص برای خودرو خود باید 360،000،000 ریال مالیات بپردازد .
- مالیات بر دارایی املاک چقدر است ؟
همان طور که قبلا اشاره کردیم مالیات بر دارایی یکی از اقلام مالیات های مستقیم می باشد که مالیات بر املاک زیر مجموعه آن به حساب می آید . مالیات بر املاک دارای انواع مختلفی همچون مالیات بر نقل و انتقال املاک ، مالیات بر درآمد اجاره املاک و مالیات بر خانه های لوکس می باشد . بنابراین کلیه صاحبان واحد های مسکونی و باغ ویلا هایی که ارزش آنها معادل با مبلغ تعیین شده در قانون باشد ، باید درصد مشخصی از ارزش ملک را به عنوان مالیات به دولت بپردازند .
ذکر این نکته الزامی است که مالیات بر خانه های لوکس با مالیات بر خودرو های لوکس متفاوت می باشند به اینصورت که در مالیات بر خودرو های لوکس ارزش تمام خودرو های یک شخص با هم جمع می شود و در صورتی که از مبلغ تعیین شده در قانون بیشتر باشد به آن مالیات تعلق می گیرد در حالی که در مالیات بر خانه های لوکس ارزش هر واحد مسکونی یا باغ و ویلا به صورت جداگانه سنجیده می شود و برای هر کدام به صورت مجزا مالیات تعیین می شود . بنابراین می توان گفت اگر شخصی دارای چندین ملک باشد که ارزش آنها به حد نصاب قانونی نرسد مشمول پرداخت مالیات نخواهد شد .
- چه املاکی مشمول مالیات بر املاک می شوند؟
بر اساس بند (خ) تبصره 6 ماده واحده قانون بودجه سال 1400 واحد های مسکونی و باغ ویلا های گرانقیمت که ارزش روز آنها معادل 100،000،000،000 ریال باشند به شرح ذیل مشمول پرداخت مالیات بر دارایی می شوند :
1)تا مبلغ 150،000،000،000 ریال نسبت به مازاد 100،000،000،000 ریال معادل یک در هزار ارزش ملک .
2)تا مبلغ 250،000،000،000 ریال نسبت به مازاد 100،000،000،000 ریال معادل دو در هزار ارزش ملک .
3)تا مبلغ 400،000،000،000 ریال نسبت به مازاد250،000،000،000 ریال معادل سه در هزار ارزش ملک .
4)تا مبلغ 600،000،000،000 ریال نسبت به مازاد 400،000،0000،000 ریال معادل چهار در هزار ارزش ملک .
5)و نسبت به مازاد 600،000،000،000 ریال معادل پنج در هزار ارزش ملک مشمول مالیات بر دارایی سالانه خواهند شد .
- مالیات بر مستغلات خالی چیست؟
بر اساس ماده 54 مکرر قانون مالیات مستقیم املاکی که بیش از 120 روز در سال خالی باشند مشمول مالیات خواهند شد بنابراین طبق ماده 54 قانون مالیات های مستقیم مصوب دی ماه سال 1399 کلیه ی واحد های مسکونی واقع در شهر های دارای جمعیت بالای یکصد هزار نفر که در سال 120 روز بدون ساکن یا خالی باشند ، ماهانه مشمول مالیات بر درآمد اجاره به شرح ماده 54 اصلاحی خواهند شد که به شرح ذیل می باشد :
1)برای سال دوم معادل با نیمی از مالیات بر درآمد اجاره
2)برای سال سوم معادل با یک برابر مالیات بر درآمد اجاره
3)برای سال چهارم معادل با 1.5 برابر مالیات بر درآمد اجاره
- ناربن چه کمکی در حوزه مالیات بر دارایی به مؤدیان ارائه می نماید؟
شرکت نامی حساب ناربن با اتکا به دانش و تجربه کارشناسان خود به مؤدیان در زمینه مشاوره مالی و مالیاتی خدمات مختلفی ارائه می نماید که از جمله این خدمات می توان به این موارد اشاره کرد:
1)آماده کردن اسناد و مدارک
2) ارائه راه حل های منطقی و قانونی برای بر طرف نمودن مشکلات مربوط به صورت های مالی
3)ارائه راهکار های قانونی که منجر به کاهش یافتن هزینه ها و مالیات پرداختی می شود .
4)تنظیم و تدوین و ارائه گزارشات دقیق فصلی و سالانه به مدیران.
5)پیگیری پرونده مالیاتی در هیئت های حل اختلاف مالیاتی
- جمع بندی :
در این مقاله ابتدا به مقدمه ای بر مالیات بر دارایی پرداختیم ، و بیان نمودیم که مالیات بر دارایی یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد و به دارایی های در تملک اشخاص تعلق می گیرد ، سپس به انواع مالیات بر دارایی اشاره کردیم ، به تعریفی از مالیات بر ارث پرداختیم ، سپس به اموال مشمول و غیر مشمول مالیات بر ارث پرداختیم ، به مالیات بر حق تمبر و نکات آن اشاره نمودیم ، به مالیات بر دارایی خودرو و نحوه ی محاسبه آن اشاره کردیم ، تعریفی از مالیات بر دارایی املاک و مالیات بر خانه های خالی اشاره کردیم .در پایان سوالی که از شما همراهان همیشگی سایت نامی حساب ناربن داریم این است که :
نحوه ی پرداخت مالیات املاک و واحد های مسکونی به چه صورتی است؟
لطفا پاسخ این سوال را برای ما ارسال بفرمایید، امیدواریم که مطالب ارائه شده در این مقاله برای شما دوستان مفید و کاربردی واقع شود.
