دارایی ثابت، یکی از انواع دارایی در حسابداری است که خصوصیات و ویژگی‌های خاصی دارد. اگر بخواهیم دارایی‌های خود را به عنوان دارایی ثابت قلمداد کنیم، باید به تعریف تخصصی آن در حسابدای توجه کنیم:
دارایی‌های ثابت آن دسته از دارایی‌هایی هستند که عینی و فیزیکی هستند و نسبتا عمری طولانی دارند و به منظور استفاده در واحد اقتصادی تهیه شده و در جریان امور عادی موسسات و کسب و کارها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دارایی‌های ثابت به قصد سرمایه گذاری و فروش تهیه نشده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به تاسیسات، ماشین آلات، وسایل نقلیه و اسباب و اثاثیه اشاره کرد. در این مقاله از سایت ناربن قصد داریم که اطلاعات کاملی در مورد دارایی سرمایه‌ای در اختیارتان قرار دهیم. با ما همراه باشید.
دارایی ثابت چیست؟
دارایی ثابت (fixed asset) به دارایی‌های قابل لمس، املاک، تجهیزات (دستگاه‌ها و ماشین آلات) که یک واحد اقتصادی در اختیار دارد و می‌تواند از آن به عنوان منابع درآمد زایی استفاده کند، گفته می‌شود.
دارایی‌های ثابت را نمی‌توان در طول یک سال مصرف و یا آنها را به نقدینگی تبدیل کرد. این گونه دارایی‌ها معمولا در صورت‌های مالی و ترازنامه ها به عنوان ماشین آلات، تجهیزات، املاک و … ثبت می‌شوند. به دارایی‌های ثابت در حسابداری صنعتی دارایی‌های سرمایه‌ای (Capital Assets) نیز گفته می‌شود. علت نامگذاری دارایی سرمایه‌ای به این دلیل است که این گونه سرمایه‌ها به عنوان سرمایه شرکت نیز محسوب می‌شوند.
اهمیت دارایی‌های ثابت در یک کسب و کار
دارایی‌های سرمایه‌ای یا ثابت در یک کسب و کار از آنجایی که به گزارش‌های مالی قدرت بیشتری می‌دهند، اهمیت بسیار زیادی دارند.
به طور کلی سرمایه گذاران از گزارشات مربوط به دارایی سرمایه‌ای به عنوان سلامت کسب و کار یاد کرده و در تصمیم گیری‌هایشان توجه زیادی به دارایی‌های ثابت کسب و کار می‌کنند. به عنوان مثال اگر قرار باشد وامی به یک واحد اقتصادی تعلق بگیرد، حتما صورت گزارشات دارایی‌های ثابت آن واحد اقتصادی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
در مبحث دارایی‌های ثابت همیشه نگرانی ها و دغدغه‌های زیادی برای مدیران و حسابداران وجود دارد و آن چگونگی مدیریت و حسابداری تعداد بیشتر دارایی‌های ثابتی است که در آینده خریداری می‌شود.
مدیریت و حسابداری تعداد زیادی از دارایی‌های ثابت در هر کسب و کاری، کاری سخت و دشوار است. یک دارایی ثابت ممکن است از زمان خریداری تا زمان استفاده‌اش دستخوش تغییرات زیادی شود. به عنوان مثال گاهی یک دارایی در اثر یک اتفاق غیر منتظره نابود می‌شود و گاهی نیاز به تعمیر و وارسی پیدا می کند.
شاید فکر کنید که هر اتفاقی که برای دارایی‌های ثابت کسب و کارتان پیش بیاید به سهولت توسط یک کارشناس حسابداری ثبت می‌شود، اما به واقع اینطور نیست.
با افزایش تعداد دارایی‌های ثابت، ثبت آنها در کنار سایر امور حسابداری مانند تهیه ترازنامه، صورت‌های مالی، گزارش سود و زیان و … زمان و هزینه زیادی را از واحد حسابداری شرکت می‌گیرد و قطعا با حجم زیاد ورودی‌ها و خروجی‌ها احتمال خطای انسانی نیز افزایش پیدا می‌کند. اینجاست که به عنوان راه حل اصولی و بدون خطا، بحث نرم افزارهای حسابداری به میان می‌آید. فلسفه استفاده از نرم افزارهای حسابداری سهولت، سرعت و آسودگی در حین انجام کار است و اینکه یک حسابدار یا مدیر واحد اقتصادی بتواند یکپارچگی و پایداری حساب‌ها را در سیستم مالی شرکتش مشاهده کند.
در مورد محاسبات دارایی ثابت نیازمند مشاوره و راهنمایی هستید؟ با ما از طریق شماره ۷۸۱۴۸۰۰۰ در تماس باشید. همچنین می‌توانید سوالات خود را از طریق بخش نظرات بپرسید تا پاسخگوی شما باشیم.
ماده 149 قانون استهلاک مالیات‌های مستقیم درباره چیست؟
همانطور که مستحضرید تا اواخر سال 94 محاسبه استهلاک دارایی‌های سرمایه‌ای مطابق با قوانین 150 و 151 انجام می‌شد، اما به موجب بخشنامه جدید دارایی‌های مشهود و نامشهود (ماده 149) باید روش محاسبه برخی از دارایی‌ها تغییر کند. این بخشنامه در سال 1395 به مودیان مالیاتی ابلاغ شده و تا کنون نیز در حال اجراست.
محاسبات مرتبط به دارایی ثابت می‌بایست طبق قوانین مالیاتی کشور باشد.
بخشنامه مذکور شامل دو بخش مهم است:
- جدول استهلاک دارایی‌های سرمایه‌ای مشهود و نامشهود
- روش‌ها و مقررات محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود
با مطالعه جدول قانون 151 و همچنین بخشنامه 149 متوجه خواهید شد که در نرخ و روش محاسبه استهلاک دارایی‌ها تغییرات اساسی ایجاد شده است.
جدول 151 ق.م.م شامل 38 نوع دارایی بود که این تعداد در جدول 149 با هم ادغام شده‌اند و نهایتا به 25 گروه کلی دسته بندی شده‌اند. به عنوان مثال گروه وسایل نقلیه با گروه صنایع حمل و نقل ادغام شد و ….
مطابق با تغییرات لحاظ شده در جدول 149 ق.م.م چهار تغییر وجود دارد که عبارتند از:
تغییر از روش نزولی به روش مستقیم
در این مورد «مانده دارایی مستهلک نشده، در طول باقیمانده عمر مفید خود ( مطابق با جدول 149 عمر مفید منهای مدت مستهلک شده دارایی) مستهلک خواهد شد. در شرایطی که عمر مفید یک دارایی کمتر از مدت مستهلک شده‌اش باشد، مانده ارزش دفتری در اولین سال اجرای جدول 149 قابل استهلاک خواهد بود.» ( ماده 11 بند الف بخشنامه 149)
تغییر از روش مستقیم به روش نزولی
در این مورد «مانده مستهلک نشده، طبق نرخ جدید مستهلک خواهد شد.» (بند ب ماده 11 بخشنامه 149)
تغییر مدت زمان عمر مفید دارایی در روش مستقیم
در این مورد روش محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت در هر دو جدول به صورت مستقیم است و صرفا عمر مفید دارایی در جدول 149 بیشتر یا کمتر از عمر مفید دارایی در جدول قدیمی 151 است. در این حالت نیز «مانده مستهلک نشده طی باقیمانده عمر مفید دارایی، مستهلک خواهد شد.»
تغییر نرخ مستهلک شدن دارایی ثابت در روش نزولی
در این مورد روش محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت در هر دو جدول 149 و 151 نزولی است و صرفا نرخ جدول 149 با نرخ جدول 151 متفاوت است، در این مورد نیز «مانده مستهلک نشده، طبق نرخ جدید مستهلک خواهد شد.»
نرم‌افزار دارایی ثابت سپیدار چگونه به ما کمک می‌کند؟
امروزه به لطف ورود انواع و اقسام نرم افزارهای حسابداری کار مدیران و حسابداران ساده‌تر از قبل شده است، اما هنوز هم امور حسابداری یک کسب و کار نیاز به کنترل و نظارت دائم دارد.
به همین دلیل ایجاد یک ساز و کار یکپارچه و قدرتمند به منظور نظارت صحیح در حوزه مدیریت و کنترل مناسب بر دارایی‌های ثابت و استهلاک آنها و همچنین جایگزینی سریع و به موقع دارایی‌های ثابت امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. اینجاست که جای خالی یک نرم‌افزار دارایی ثابت بیش از پیش احساس می‌شود: نرم افزار دارایی ثابت سپیدار.
چرا از سیستم دارایی ثابت سپیدار استفاده کنیم؟
سیستم دارایی ثابت سپیدار، سیستمی یکپارچه و جامع است که تمامی مراحل محاسبه استهلاک اموال، نگهداری و گزارش‌گیری اطلاعات دارایی‌ها پلاک گذاری و … را مطابق با آخرین تغییرات قانونی به شکل بسیار ساده‌ای در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
امکانات سیستم دارایی ثابت سپیدار عبارتند از:
- پلاک گذاری دارایی‌ها به صورت دستی یا اتوماتیک متناسب با الگوی دلخواه داده شده
- ثبت تحصیل دارایی و انجام تمامی عملیات در طول دوره دارایی‌ها به صورت گروهی از جمله نقل و انتقال، تغییر روش و نرخ، فروش، حذف، اسقاط، بدون استفاده و ….
- گزارش‌گیری فوری و دقیق به منظور مدیریت اموال با استفاده ار کارت دارایی
- ثبت اسقاط، فروش یا حذف دارایی ثابت
- ثبت زیان یا سود ناشی از عملیات در تاریخ مشخص به صورت اتوماتیک
- امکان بلا استفاده کردن دارایی ثابت و همچنین محاسبه نرخ استهلاک سی درصدی در دوره بدون استفاده و همچنین ثبت استفاده مجدد از دارایی بدون استفاده
- محاسبه استهلاک دارایی‌های ثابت برای هر دارایی به صورت جداگانه و در دوره دلخواه مطابق با آخرین جدول قوانین استهلاک
- ثبت و ارائه سند حسابداری محاسبه نرخ استهلاک به صورت گروهی و یا به صورت جداگانه به تفکیک هر ماه برای هر دارایی
سخن آخر در مور دارایی‌های ثابت
حال که با مفهوم دارایی ثابت یا سرمایه‌ای آشنا شدید و از اهمیت آن در اداره یک کسب و کار آگاه شدید و همچنین در جریان جزئیات بخشنامه 149 قرار گرفتید، به منظور سهولت در انجام امور حسابداری و محاسبه نرخ استهلاک، نگهداری، ثبت تحصیل دارایی، پلاک گذاری، گزارش‌گیری اطلاعات و سایر امور مربوط به دارایی‌های ثابت می‌توانید از سیستم دارایی ثابت سپیدار استفاده کنید.
در مورد محاسبات دارایی ثابت نیازمند مشاوره و راهنمایی هستید؟ با ما از طریق شماره ۷۸۱۴۸۰۰۰ در تماس باشید. همچنین می‌توانید سوالات خود را از طریق بخش نظرات بپرسید تا پاسخگوی شما باشیم.
